پیشینه
در نخستین مجموعه استانداردهای حسابداری لازم‌الاجرا در ایران (لازم‌الاجرا از ابتدای سال 1380) استاندارد حسابداری 3 «درآمد عملیاتی» مطابق با استاندارد بین‌المللی حسابداری 18 (IAS 18 Revenue) مصوب و لازم‌الاجرا شد. ولی از آنجا که از ابتدای سال 2018، استاندارد بین‌المللی گزارشگری مالی 15 (IFRS15) جایگزین IAS18 شده است؛ در ایران نیز، در راستای پروژه همگرایی استانداردهای حسابداری لازم‌الاجرا در ایران و استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRS) که از سال 1397 به‌طور جدی توسط نهاد استانداردگذار ایران پیگیری میشود (اطلاعات بیشتر اینجا)، از ابتدای سال 1404 استاندارد حسابداری 43 «درآمد عملیاتی حاصل از قرارداد با مشتریان» (مطابق IFRS15) برای همه واحدهای تجاری لازم‌الاجرا و جایگزین استاندارد حسابداری 3 «درآمد عملیاتی»، استاندارد حسابداری 9 «حسابداری پیمانهای بلندمدت»، و استاندارد حسابداری 29 «فعالیتهای ساخت املاک» شد؛ و این سه استاندارد کنار گذاشته شدند. (پیشینه استانداردگذاری حسابداری در ایران)
دانلود فایل word | دانلود فایل pdf | ویدئوی آموزشی استاندارد 3
درآمد عملیاتی چیست؟
اگر مفاهیم نظری گزارشگری مالی (پیوست استانداردهای حسابداری لازم‌الاجرا در ایران) را خوانده باشید (لینک خلاصه کاربردی مفاهیم نظری)؛ حتما میدانید که طبق رویکرد نگهداشت سرمایه (که هم در ایران و هم در سطح بین‌المللی بر حسابداری و گزارشگری مالی حاکم است) ما فقط برای دو عنصر دارایی‌ها و بدهی‌ها تعریف مستقل داریم. یعنی سه عنصر دیگر (حقوق مالکانه، درآمدها، و هزینه‌ها) در نسبتی که با دارایی‌ها و بدهی‌ها دارند، تعریف میشوند.
طبق این رویکرد، به هر گونه افزایش در حقوق مالکانه، به جز آورده مالکان، درآمد گفته میشود. و آن درآمدهایی عملیاتی هستند كه از فعالیتهای اصلی و مستمر واحد تجاری حاصل میشوند.
برای اطلاعات بیشتر درباره استاندارد حسابداری 43 اینجا کلیک کنید
در سرفصل پایانی از مجموعه ویدئوهای آموزشی «شناخت و اندازه‌گیری درآمد عملیاتی(راهنمای بکارگیری استانداردهای حسابداری 3، 9، 29 و 43)» (با تدریس محسن قاسمی) – که ویدئوی فوق دقایقی منتخب از آن است - علاوه بر آموزش کامل استانداردهای 3، 9، و 29 همراه با مثالهای عددی متنوع و متعدد، جزئیات رهنمودها و الزامات استاندارد حسابداری 43 «درآمد عملیاتی حاصل از قرارداد با مشتریان» (مطابق IFRS15) نیز به طور کاملا عملی و کاربردی به همراه 60 مثال عددی (عمدتا مثالهای هیئت استانداردهای بین‌المللی حسابداری - IASB) آموزش داده شده است. عناوین اپیزودهای مختلف این سرفصل عبارتند از:
- اپیزود یکم: مروری بر تغییرات اخیر استانداردهای حسابداری ایران - از 1398 تا 1402
- اپیزود دوم: استاندارد 43 در یک نگاه (مشاهده رایگان)
- اپیزود سوم: تشخیص قرارداد
- بخش اول: معیارهای پنجگانه تشخیص قرارداد - معیارهای سه‌گانه ترکیب قراردادها - مثالهای 1 و 2
- بخش دوم: تعدیل قرارداد - مثالهای 3 تا 6
- اپیزود چهارم: تشخیص تعهدات عملکردی
- بخش اول: انواع تعهدات عملکردی - ویژگیهای کالا یا خدمت متمایز - معیارهای سه‌گانه عدم تمایز - تعهد عملکردی منفرد - مثالهای 7 تا 14
- بخش دوم: الزامات اصیل در برابر نماینده - تعهدات عملکردی ضمنی - مثالهای 15 تا 18
- بخش سوم: ایفای تعهدات عملکردی - مفهوم کنترل - مقطع شناسایی درآمد عملیاتی - معیارهای سه‌گانه ایفای تعهد در طول زمان - روشهای اندازه‌گیری پیشرفت - مثالهای 19 تا 31
- اپیزود پنجم: تعیین قیمت معامله
- بخش اول: اجزای تشکیل‌دهنده مابه‌ازای قرارداد- تعریف قیمت معامله - الزامات برآورد کردن مابه‌ازای متغیر و محدود کردن آن- مثالهای 32 تا 34
- بخش دوم: بدهی استرداد - تفاوت بدهی استرداد و مابه‌ازای قابل‌پرداخت (پرداختی) به مشتری - فروش با حق برگشت - مثال 35
- بخش سوم: حسابداری انواع ضمانتها - مثالهای 36 تا 42
- بخش چهارم: مابه‌ازای قابل پرداخت (پرداختی) به مشتری - مثال 42 (مکرر)
- بخش پنجم: وجود جزء تامین مالی عمده در قرارداد - مثالهای 43 و 44
- بخش ششم: مابه‌ازای غیرنقدی - مثال 45
- اپیزود ششم: تخصیص قیمت معامله
- بخش اول: هدف تخصیص - روش تخصیص - روشهای برآورد قیمت فروش مستقل - مثال 46
- بخش دوم: دو استثنای تخصیص (تخصیص تخفیفها و تخصیص مابه‌ازای متغیر) - تغییر در قیمت معامله
- اپیزود هفتم (مخارج قرارداد)
- بخش اول: مخارج دستیابی به قرارداد
- بخش دوم: مخارج ایفای قرارداد
- اپیزود هشتم (ارائه و افشا)
- بخش اول: الزامات ارائه (تبیین دو مفهوم جدید «حق مشروط» و «حق غیرمشروط»)
- بخش دوم: الزامات افشا
دیدگاه خود را بنویسید