استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRS)

مجموعه‌ایکه با عنوان استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRS) می‌شناسیم، متشکل از ویرایش‌های تجدیدنظرشده استانداردهای بین‌المللی حسابداری (IASهای مصوب «کمیته استانداردهای بین‌المللی حسابداری» (IASC) و تجدیدنظرشده توسط «هیات استانداردهای بین‌المللی حسابداری» (IASB)) و استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRSهای مصوب IASB) است (به شرح توضیحات زیر)؛ که توسط بخش بزرگی از کشورهای جهان (از جمله، ایران) پذیرفته شده و از سوی واحدهای تجاری فعال در این کشورها در حسابداری و گزارشگری مالی رعایت می‌شود (برای اطلاعات بیشتر درباره پیشینه لازم‌الاجراشدن این استانداردهای بین‌المللی در ایران به این صفحه(اینجا) مراجعه کنید). از سال 2024 هم با لازم‌الاجرا شدن رعایت الزامات افشای مقرر در استانداردهای افشای پایداری 1 و 2 (IFRS S1 و IFRS S2) این استانداردها نیز عملا به مجموعه استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی افزوده شده است (نمایه 3 را ببینید) (اطلاعات بیشتر).

برای دیدن فیلم مستند «IFRS در ایران» (ساخته محسن قاسمی) بر روی پوستر بالا کلیک کنید

      پیشینه استانداردگذاری بین‌المللی حسابداری      

   دوران اولیه: استانداردگذاری توسط IASC (1973 تا 2001)  

در سال 1973 کمیته استانداردهای بین‌المللی حسابداری (IASC)[1]‌ به ابتکار سِر هنری بنسون[2]، رئیس اسبق انجمن حسابداران چارترد انگلستان و ولز (ICAEW)، در لندن تاسیس شد. هدف این کمیته که توسط نهادهای ملّی حسابداران حرفه‌ای امریکا، انگلستان، ایرلند، استرالیا، کانادا، فرانسه، آلمان، هلند، ژاپن، و مکزیک تشکیل شده بود، هماهنگ‌سازی رویه‌های متنوع گزارشگری مالی در سطح بین‌المللی بود؛ و تا سال 1982 همه اعضای آیفک (فدراسیون بین‌المللی حسابداران) به عنوان عضو حامی به جمع پشتیبانان این نهاد استانداردگذار بین‌المللی پیوستند.

این کمیته (IASC) در طول دوران فعالیت خود (از 1973 تا 2001) در مجموع 41 عنوان استاندارد بین‌المللی حسابداری (IAS)[3] تدوین و لازم‌الاجرا کرد که به مرور توسط بخش بزرگی از کشورهای سرتاسر جهان مورد پذیرش قرار گرفت. در حال حاضر (در سال 2024)، از این 41 عنوان استاندارد بین‌المللی حسابداری، 24 استاندارد (که بعدها توسط IASB تجدیدنظر شدند) همچنان لازم‌الاجرا هستند؛ 14 استاندارد با استانداردهای جدید (IASهای جدید یا IFRSها) جایگزین شده‌اند؛ و صرفا 3 استاندارد کنار گذاشته شده‌اند (نمایه 1 را ببینید). 

نمایه 1 - استانداردهای بین‌المللی حسابداری (IAS) مصوب کمیته استانداردهای بین‌المللی حسابداری (IASC) (1973 تا 2001) - اغلب این استانداردها که هم‌اینک نیز لازم‌الاجرا هستند، پس از راه‌اندازی IASB (در سال 2001) توسط این هیات مورد تجدیدنظر قرار گرفته‌اند

   دوران کنونی: استانداردگذاری توسط IASB (از 2001 تاکنون)  

کمیته (IASC) در سال 1997 به این نتیجه رسید که برای ادامه کار خود نیاز به تجدیدساختاری جامع دارد. از اینرو، از یکم آوریل 2001 با عنوان هیئت بین‌المللی استانداردهای حسابداری (IASB)[4] تحت نظارت بنیاد استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRS Foundation)[5] به ماموریت خود ادامه داد. 

هیئت (IASB) طی حدود 24 سال گذشته (از 2001)، علاوه بر تجدیدنظر ویرایشهای قبلی استانداردهای بین‌المللی حسابداری (IASها) (نمایه 1 را ببینید) در موارد مقتضی نسبت به تدوین استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRSها) مبادرت کرده است (نمایه 2 را ببینید). به نحویکه در حال حاضر، مجموعه‌ایکه با عنوان استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRS) شناخته می‌شود، متشکل از ویرایش‌های تجدیدنظرشده استانداردهای بین‌المللی حسابداری (IASهای مصوب IASC و تجدیدنظرشده توسط IASB) و استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRSهای مصوب IASB) است.

نمایه 2 - استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRS) وضع‌شده توسط هیات استانداردهای بین‌المللی حسابداری (IASB)

نمایه 3 - استانداردهای افشای پایداری (IFRS Sustainability) وضع‌شده توسط هیات استانداردهای بین‌المللی پایداری (ISSB) [6]

پی‌نوشتها:

[1] The International Accounting Standards Committee (IASC)

[2] Sir Henry Benson

[3] International Accounting Standards (IASs)

[4] The International Accounting Standards Board (IASB)

[5] IFRS Foundation

[6] International Sustainability Standards Board (ISSB)