طبق اعلام هیات استانداردهای بین‌المللی حسابداری (IASB)؛ می 2024   استاندارد بین‌المللی گزارشگری مالی 19 «واحدهای فرعی بدون حسابدهی عمومی: افشا» (IFRS19)   منتشر خواهد شد. تاریح اجرای این استاندارد از ژانویه 2027 خواهد بود.


فرایند تدوین IFRS19

رایزنی‌های اولیه برای تدوین این استاندارد در سال 2015 انجام شد. پیرو آن، پژوهشهای اولیه درباره موضوع این استاندارد از مارس 2019 آغاز؛ و پس از اقدام به تدوین پیش‌نویس استاندارد از ژانویه 2020، سرانجام پیش‌نویس استاندارد در جولای 2021 منتشر شد. در نهایت نیز، IASB پس از منظور کردن بازخوردها و دیدگاههای دریافتی از ذینفعان و صاحب‌نظران، می 2024 ویرایش نهایی استاندارد را منتشر خواهد کرد.


واقعیتهایی کلیدی درباره IFRS19

طبق اعلام IASB، بکارگیری این استاندارد، از طریق کاهش الزامات افشا برای واحدهای فرعی واجد شرایط منجر به ارائه ساده‌شده صورتهای مالی این واحدهای فرعی، با حفظ فایده‌مندی صورتهای مالی آنها برای استفاده‌کنندگان، خواهد شد.

طبق اعلام IASB، رعایت الزامات این استاندارد برای واحدهای فرعی واجد شرایط «اختیاری» است؛ و این واحدها میتوانند برای صورتهای مالی خود که آغاز دوره آنها از یکم ژانویه 2027 و پس از آن خواهد بود، الزامات افشای کاهش‌یافته این استاندارد را بکارگیرند.


دلیل IASB برای تدوین این استاندارد

مسئله اصلی که IASB را بر آن داشت که اقدام به تدوین این استاندارد کند؛ این بود که در حال حاضر، در مورد واحدهای فرعی فاقد حسابدهی عمومی (به شرح زیر) وقتی واحد اصلی صورتهای مالی تلفیقی را با بکارگیری IFRS تهیه میکند، و واحد فرعی نیز اطلاعات موردنیاز برای تهیه صورتهای مالی تلفیقی را با بکارگیری همین استانداردها به واحد اصلی میفرستد؛ اگر صورتهای مالی واحد فرعی با رعایت IFRS تهیه شده باشد، در این صورت افشاهای انجام‌شده در آن ممکن است برای استفاده‌کنندگان صورتهای مالی این واحد فرعی (که فاقد حسابدهی عمومی است) مناسب نباشد. و از سوی دیگر، اگر صورتهای مالی واحد فرعی با رعایت استانداردهای محلی یا IFRS برای واحدهای کوچک و متوسط (SME) تهیه شده باشد نیز به ناچار نیازمند انجام ثبتهای تکمیلی (با صرف وقت و هزینه) است.

در صورتیکه با بکارگیری الزامات افشای کاهش‌یافته طبق IFRS19 در آینده، واحدهای فرعی واجد شرایط دیگر ناچار به رعایت الزامات افشای تفصیلی کنونی نخواهند بود.


  واحدهای فرعی واجد شرایط  

کدام واحدهای فرعی میتوانند الزامات افشای کاهش‌یافته IFRS19 را بکارگیرند؟

واحدهایی که IFRS19 آنها را «واحدهای فرعی واجد شرایط» (Eligible Subsidiaries) مینامد.

طبق IFRS19، واحد فرعی واجد شرایط یک واحد تجاری است که:

  • اولاً، حسابدهی عمومی ندارد (شرط اول)؛ و
  • ثانیاً، واحد اصلی آن با رعایت استانداردهای حسابداری IFRS صورتهای مالی تلفیقی در دسترس عموم تهیه میکند (شرط دوم).


  واحد تجاری دارای حسابدهی عمومی  

IFRS19 با ارجاع به IFRS8 بخشهای عملیاتی و IAS33 سود هر سهم، واحد فرعی دارای حسابدهی عمومی (Public Accountability) (که مجاز به استفاده از الزامات افشای کاهش‌یافته IFRS19 نخواهند بود) را بدین ترتیب تعریف میکند:

  1. واحد تجاری که ابزار مالکانه یا ابزار بدهیش در بازار عمومی معامله میشود؛ یا
  2. واحد تجاری که داراییهایی را نگهداری میکند که مشتریانش به آن سپرده‌اند [مثلا، بانکها، موسسات مالی، ارائه‌دهندگان خدمات مدیریت دارایی، ...]


بنابراین، اگر واحد فرعی دارای حسابدهی عمومی باشد (یعنی، یا ابزار مالکانه یا ابزار بدهیش در بازار عمومی معامله شود؛ یا داراییهایی را نگهداری میکند که مشتریانش به آن سپرده‌اند)؛ یا اگر واحد اصلیش صورتهای مالی تلفیقی در دسترس عموم با رعایت IFRS تهیه نمیکند؛ مجاز به استفاده از الزامات افشای کاهش‌یافته طبق IFRS19 نخواهد بود.


IASB چگونه الزامات افشای کاهش‌یافته را تدوین میکند؟

IASB با حفظ حداقل افشاهای مشخصی (به شرح زیر) از استانداردهای حسابداری واحدهای تجاری کوچک و متوسط (IFRS for SMEs) به عنوان نقطه آغازی برای تدوین الزامات افشای کاهش‌یافته استفاده میکند.

حداقل افشاهای موردنظر IASB (اصول) به شرح زیر است:

  • توانایی واحد تجاری در ایجاد جریانهای نقدی و تداوم فعالیت
  • توانایی واحد تجاری برای انجام تعهداتش
  • قضاوتها و برآوردهای مهم مورد استفاده مدیریت
  • تفکیک مبالغ ارائه‌شده در صورتهای مالی
  • رویه‌های حسابداری بکاررفته توسط واحد تجاری


بدین ترتیب، با قابل اجرا شدن IFRS19 (از ژانویه 2027) الزامات افشای کاهش‌یافته‌ای برای همه استانداردهای حسابداری IFRS به جز IFRS8 و  IAS33 (دو استاندارد لازم‌الاجرا برای واحدهاییکه ابزار مالکانه یا ابزار بدهیشان در بازار عمومی معامله میشود) و IFRS17 مقرر خواهد شد. البته طبق اعلام IASB، در آینده، پس از طی دوره‌ای از آغاز بکارگیری IFRS17، الزامات افشای کاهش‌یافته‌ای نیز درباره این استاندارد اعمال خواهد شد.


مطالب مرتبط: