محسن قاسمی در گفتگو با فصلنامه مدیران مالی (نشریه حرفه‌ای انجمن مدیران مالی حرفه‌ای ایران) که به مناسبت ایام گرامیداشت روز حسابدار منتشر شده‌است، به تشریح «پیامدهای عدم رعایت اخلاق حرفه‌ای در حرفه حسابداری» پرادخت. متن کامل این گفتگو که در شماره 4 (پاییز 1402) این فصلنامه (اینجا) منتشر شده است؛ به شرح زیر است:

پیامدهای عدم رعایت اخلاق حرفه‌ای در حسابداری

اصلی‌ترین پیامد عدم رعایت اخلاق حرفه‌ای توسط حسابداران «از دست دادن اعتماد عمومی» به حرفه حسابداری است. و هر حرفه‌ای که اعتماد عمومی را از دست بدهد، همه چیزش را از دست میدهد؛ و تا حد یک صنف تنزل پیدا میکند.

البته شاید برای بعضی همکاران این پرسش پیش بیاید که: چه اشکالی دارد، جامعه به جای حرفه به ما حسابداران به عنوان یک صنف نگاه کند؟! اصلا بعضی از همکاران خودشان نیز بر این باورند که ما حسابداران هم یک صنف، مثل اصناف دیگر هستیم. من یک بار به طور مفصل در قالب مقاله «انجمن دانشگاهی، صنفی یا حرفه‌ای؟ مسئله این است!» (شماره 287 و 288 مجله حسابدار، نوروز 1395) به این موضوع پرداخته‌ام. 

خلاصه اگر بخواهم بگویم؛ تفاوت حرفه با صنف در شعار اصلی هر یک از آنهاست. شعار اصلی همه حرفه‌ها خدمت به عموم است. در حالیکه اصناف به دنبال احقاق حقوق اعضای خود، و حتی سهم‌خواهی از جامعه و نهادهای قدرت هستند. حرفه‌ها به جامعه می‌گویند که ما خدمات تخصصی ارزشمندی می‌توانیم به شما ارائه کنیم؛ و برای این که این ادعای خود را اثبات کنند، ساز و کارهایی مقرر می‌کنند. مثلا، صلاحیتهای فنی و اخلاقی تعیین میکنند، و فقط افراد حرفه‌ای واجد این صلاحیتها را مجاز به ارائه آن خدمات حرفه‌ای می‌دانند؛ و برای این که این افراد نزد عموم مشخص بشوند، به آنان گواهینامه حرفه‌ای اعطا میکنند. علاوه‌براین، بر کار و کردار این افراد نیز مستمرا نظارت میکنند؛ و اگر این افراد تخلفی مرتکب شوند، آنان را تنبیه میکنند. حتی بعضا فرد خاطی را از حرفه اخراج میکنند. همه این ساز و کارها برای اینست که اعتماد عمومی به حرفه حفظ شود. زیرا ضامن پایندگی حرفه است. 

ولی متاسفانه در کشور ما به دلایل مختلف، که از حوصله این بحث خارج است، نگاه حرفه‌ای نزد حسابداران آن طور که بایسته و شایسته است،‌ نهادینه نشده است. ما عموما نگاه صنفی و دانشگاهی به حسابداری داریم. مسیر توسعه فردی و جمعی حسابداران را به جای آن که از طریق نهادهای حرفه‌ای بدانیم؛ بیشتر از طریق دانشگاهها و تشکلهای صنفی میدانیم. به همین دلیل است که مباحث اخلاق حرفه‌ای نزد حسابداران ما خیلی پررنگ و کلیدی نیست.  

مطالب مرتبط:

دانلود فایل کامل فصلنامه