محسن قاسمی

نشریه‌های حسابداری ایران را از نظر ماهیتی می‌توان به دو گروه «نشریه‌های حرفه‌ای» و «نشریه‌های دانشگاهی» گروه بندی کرد. نشریه‌های حرفه‌ای حسابداری ایران، با وجود تعداد انگشت‌شمار، پیشینه‌ای به مراتب درازتر و مخاطبانی به مراتب گسترده‌تر از نشریه‌های دانشگاهی دارند، و در راستای تحقق هدف اصلی ناشران آنها (که جملگی از نهادهای حسابداران حرفه‌ای ایران هستند) خدمت به عموم و ارتقای جایگاه حسابداران حرفه‌ای در جامعه را دنبال می‌کنند. از سوی دیگر، نشریه‌های دانشگاهی حسابداری ایران که پیشینه انتشار آنها عمدتا به یکی دو دهه اخیر بازمی‌گردد، و جامعه مخاطبان آنها نیز محدود به جامعه دانشگاهیان است، ارتقای دانش حسابداری از راه پژوهشهای دانشگاهی را دنبال می‌کنند.

در این مقاله، پس از تبیین روند «دانشگاهی‌سازی» حسابداری در ایران طی دهه‌های اخیر، و مرور مؤلفه‌های اصلی این روند، ابتدا طیف گسترده نشریه‌های دانشگاهی حسابداری ایران، و سپس، تعداد انگشت شمار نشریه‌های حرفه‌ای حسابداری ایران به طور کلی معرفی شده است. در پایان، نیز چنین نتیجه‌گیری شده است که طی دهه‌های اخیر، در نتیجه گسترش و شتاب‌گیری روند دانشگاهی‌سازی حسابداری در ایران، بخش عمده‌ای از منابع مالی و انسانی صرف‌شده در امور آموزشی و پرورشی حسابداران مورد نیاز کشور-  به جای ترویج و توسعه گواهی‌نامه‌های حرفه‌ای-  بر گسترش تحصیلات دانشگاهی متمرکز شده است. به همین نسبت نیز، بخش عمده‌ای از منابع مالی و انسانی صرف‌شده در تولید نشریه‌های حسابداری ایران در خدمت انتشار سیل فزاینده مقاله‌های علمی-پژوهشی گرفته‌شده از پایان نامه‌های دانشگاهی مقاطع تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) قرار داشته است. مقاله‌هایی که با توجه به رکود فزاینده پژوهشی، نبود تنوع موضوعی، و نارسایی‌های بنیادی در روش تحقیق، مشخص نیست به جز تسهیل ارتقای رتبه دانشگاهی اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها، چه دستاورد دیگری برای حسابداری ایران داشته است. [دانلود فایل PDF مقاله ]