محسن قاسمی، دبیرکل پیشین انجمن حسابداران خبره ایران، با انتشار نامه‌ای سرگشاده به حجت‌الله صیدی معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی و رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، ضمن تبریک انتصاب وی، خواستار استفاده نهاد ناظر بر بازار سرمایه از ظرفیتهای ارزش‌آفرین موجود در حرفه حسابداری ایران شد. متن کامل این نامه که در شبکه‌های اجتماعی مختلف منتشر شده است به شرح زیر است:
استاد گرانمایه
جناب آقای دکتر حجت‌الله صیدی
با درود و احترام،
انتخاب شایسته جنابعالی به‌عنوان معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی و رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار را خدمتتان تبریک میگویم. صمیمانه امیدوارم هر زمان که این مسند را ترک گفتید، فهرستی از اقدامات ارزنده و ماندگار در کارنامه‌تان بر جای مانده باشد. هر چند که با توجه به ناهنجاریهای ساختاری و مزمن موجود در بازارهای مالی، اقتصاد و نظام حکمرانی کشور همگان کمابیش میدانیم که چه کار به غایت دشواری در پیش رو دارید.
بازار سرمایه ایران که در گذشته‌ای نه چندان دور وزن بسیار ناچیزی در اقتصاد کشور داشت، طی یک دهه اخیر به دلایل مختلف به یکی از حوزه‌های تاثیرگذار در سیاستگذاریهای اقتصادی و حتی سیاسی کشور تبدیل شده است. از جمله این دلایل میتوان به سهامداری قریب به شصت میلیون ایرانی در این بازار اشاره کرد، که موجب شده است همگان آنرا در جایگاه یکی از مهمترین حوزه‌های استراتژیک ایران بدانند.
بورس اوراق بهادار تهران به عنوان نقطه آغازین و کانونی این بازار، در اواخر دهه 1340، در نتیجه طراحی و برنامه‌ریزی دو حسابدار خبره، زنده‌یادان محمدمهدی سمیعی (رئیس کل وقت بانک مرکزی، و رئیس شورای عالی بورس در سالهای پیش از انقلاب) و ابوالقاسم خردجو (مدیرعامل وقت بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران و رئیس هیات مدیره بورس اوراق بهادار تهران در سالهای پیش از انقلاب) راه‌اندازی و پاینده شد. آن دو زنده‌یاد، پیش از آن نیز بیش از دو دهه از زندگی خود را صرف توسعه شبکه بانکی کشور کرده بودند؛ و به گواه تاریخ، در کنار زنده‌یادان علینقلی عالیخانی (وزیر اقتصاد وقت) و محمدعلی صفی‌اصفیا (وزیر مشاور و رئیس وقت سازمان برنامه و بودجه) اعضای موفق‌ترین تیم اقتصادی تاریخ کشور بودند. بطوریکه در غیاب درآمدهای نفتی هنگفت سالهای بعد، توفیقات اقتصادی درخشان و شگفت‌آور دهه 1340 را حاصل کردند که در سرتاسر تاریخ معاصر کشور بی‌مانند است.
آن دو حسابدار خبره، که بر مبنای خدمات ماندگارشان به کشور، میتوان تاثیرگذارترین حسابداران ایران نامیدشان، در سرتاسر دوران خدمتگزاری در شبکه بانکی و بازار سرمایه ایران، همواره به عنوان واسطه و حتی راهبرانی برای خدمتگزاری متقابل بازارهای مالی و حرفه حسابداری نقش‌آفرین بودند. آنان به دلیل شناخت دقیقی که از اصول و ساز و کارهای بازارهای مالی و ظرفیتهای خدمت‌رسانی حرفه حسابداری داشتند، به‌خوبی میدانستند که توسعه و توفیق بازارهای مالی و حرفه حسابداری در همه اقتصادهای سرتاسر جهان در گرو خدمت‌رسانی متقابل و بهره‌مندی از ظرفیتهای یکدیگر است. زیرا هم توسعه و توفیق بازارهای مالی نیازمند بهره‌مندی از خدمات حسابداران حرفه‌ایست؛ و هم توسعه حرفه حسابداری نیازمند نقش‌آفرینی درخور در بازارهای مالی است.
امروز که جنابعالی عهده‌دار رهبری و سیاستگذاری بازار سرمایه ایران شده‌اید؛ بی‌تردید فارغ از تحصیلات دانشگاهی و سوابق حرفه‌ایتان در حسابداری، نگاهی فرارشته‌ای و همه‌جانبه‌نگر دارید، و رسالت اصلی خود را رساندن بازار سرمایه کشور به جایگاه واقعی خود میدانید. در همین راستا، یکی از ابزارهایی که در اختیار دارید و رهبران و سیاستگذاران پیشین بازار سرمایه (شاید به‌دلیل شناخت ناکافی) آنطور که باید و شاید از آن بهره‌برداری نکردند، ظرفیتهای ارزش‌آفرینی است که در حرفه حسابداری ایران وجود دارد. به‌عنوان مثال، علیرغم نقش و تاثیر کلیدی مدیران مالی شرکتهای ثبت‌شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار در پاسداری از منافع عمومی، تاکنون هیچ ضابطه مشخصی از سوی نهاد ناظر برای انتصاب و نظارت بر عملکرد آنان وضع و اعمال نشده است. در حالیکه با سیاستگذاری مناسب در این زمینه میتوان از ظرفیتهای موجود در نهادهای حسابداران حرفه‌ای کشور برای رفع این کاستی بهره‌برداری کرد. این نهادها بر مبنای رسالت اصلی خود که خدمت به عموم است، سالهاست که در زمینه‌های تخصصی گوناگون اقدام به صدور گواهینامه‌های حرفه‌ای برای حسابداران صلاحیتدار میکنند. ولی به جز چند گواهینامه استثناء (مثلا، حسابدار رسمی) که به پشتوانه قوانین و مقررات، جایگاهی مناسب و شناخته‌شده در ساختار اداری و اقتصادی کشور دارند؛ سایر گواهینامه‌ها به‌رغم ظرفیت ارزش‌آفرینشان، از جذابیت لازم نزد حسابداران و از پذیرش عمومی در جامعه برخوردار نیستند. در چنین شرایطی چنانچه سازمان بورس و اوراق بهادار، به عنوان نهاد ناظر بر بازار سرمایه و پاسدار منافع عمومی، شرکتهای ثبت‌شده نزد این سازمان را ملزم به استفاده از خدمات حرفه‌ای حسابداران صلاحیتدار در جایگاه مدیران مالی این شرکتها کند؛ هم از یکسو موجبات ضابطه‌مندی هر چه بیشتر فرایند تولید و انتشار اطلاعات مالی مورد نیاز ذینفعان این بازار فراهم خواهد شد، و هم از سوی دیگر، با ایجاد مقبولیت و پذیرش عمومی گواهینامه‌های حرفه‌ای صادره از سوی نهادهای حسابداران حرفه‌ای، موجبات توسعه این نهادها را فراهم خواهد کرد. نهادهایکه بر خلاف تشکلهای صنفی، فلسفه وجودیشان خدمت به عموم است، و هر اندازه در راستای تقویت آنها گام برداشته شود، بر ظرفیت خدمت‌رسانی آنها به عموم افزوده خواهد شد.
و جنابعالی به سبب پیشینه‌ایکه در رهبری این نهادهای حرفه‌ای در گذشته دارید، بهتر از هر کس میدانید که اگر چنین شود، به قول انوری:
این مناصب که دیده‌ای جزویست
کار کلی هنوز در قدرست
باش تا صبح دولتت بدمد
کاین هنوز از نتایج سحرست
ارادتمند
محسن قاسمی
22 شهریور 1403
دیدگاه خود را بنویسید