این سرنوشت غم‌انگیز نهادی است که پنجاه سال پیش با رویای راه‌اندازی انجمن حسابداران چارترد ایران تاسیس شد، ولی امروز از یک سو تا حدّ ستاد انتخاباتی سه‌سالانه(!) طیفی از موسسات حسابرسی تنزل داده شده است؛ و از سوی دیگر، به دلیل خیانت در امانت تعدادی انگشت‌شمار از اعضایش هیچ کنترلی بر بیش از 90% منابع تحت تملک خود ندارد! و برای تامین مخارج ناچیز روزمره‌اش به ناچار تبدیل به یک تابلوی تبلیغاتی برای معرفی نرم‌افزارهای درجه دو و سه شده است.
«سلام جناب قاسمی. خواستم اطلاع بدم که متاسفانه استاد فره‌وش فوت کردن» | اینستاگرام را که باز کردم، و این کامنت را دیدم، با اینکه سالها از آخرین دیدارم با استاد می‌گذشت، یکباره انگار بند دلم پاره شد. 8 آبان 1396، در پستی در اینستاگرام (به شرح زیر) یادداشتی را به یاد استاد فره‌وش نوشته بودم؛ و عزیزی که کامنت بالا را دیروز (14 بهمن 1401) زیر آن پست گذاشته بود (اشکان نوآور)، در پی اطلاع از درگذشت استاد، و جستجویی در گوگل، به آن پست رسیده بود. با توجه به فیلترشدن اینستاگرام و محدودیت دسترسی بسیاری از کاربران به آن پست، مناسب دیدم برای گرامیداشت یاد آن استاد فرهیخته تازه‌درگذشته، یادداشت آن پست را اینجا نیز بازنشر کنم، که عزیزان علاقه‌مند بدون محدودیت به آن دسترسی داشته باشند.
در این مجموعه ویدئوهای آموزشی که جامع‌ترین راهنمای کاربردی استاندارد حسابداری 16 «آثار تغییر در نرخ ارز» (تجدیدنظرشده 1400) است، علاوه بر تشریح الزامات استاندارد حسابداری 16 ایران و IAS21 در ارتباط با تسعیر معاملات ارزی، تسعیر صورتهای مالی، و تسعیر عملیات خارجی، نحوه بکارگیری این الزامات در عمل در قالب حل مثالهای عددی متعدد و متنوع در اکسل (Excel) آموزش داده شده است.
سرمایه‌گذاریها یکی از اقلام اصلی داراییهای هر واحد تجاری هستند؛ و در بعضی از واحدهای تجاری بخش بااهمیتی از مجموع داراییها را تشکیل می‌دهند. با آنکه عموما تصور بر این است که سرمایه‌گذاریها صرفا محدود به سرمایه‌گذاری در سپرده‌های بانکی، اوراق بدهی و سهام می‌شود، ولی طبق تعریف ارائه‌شده در استانداردهای حسابداری طیف بسیار گسترده‌ای از داراییها را بسته به هدف مدیریت از نگه‌داری آنها می‌توان به عنوان سرمایه‌گذاریها شناسایی و ارائه کرد.
سرمایه‌گذاریها یکی از اقلام اصلی داراییهای هر واحد تجاری هستند؛ و در بعضی از واحدهای تجاری بخش بااهمیتی از مجموع داراییها را تشکیل می‌دهند. با آنکه عموما تصور بر این است که سرمایه‌گذاریها صرفا محدود به سرمایه‌گذاری در سپرده‌های بانکی، اوراق بدهی و سهام می‌شود، ولی طبق تعریف ارائه‌شده در استانداردهای حسابداری طیف بسیار گسترده‌ای از داراییها را بسته به هدف مدیریت از نگه‌داری آنها می‌توان به عنوان سرمایه‌گذاریها شناسایی و ارائه کرد.
در مورخ 12 آذر 1401، كميته گزارشگری پایداری سازمان حسابرسی، براساس استانداردهای بین‌المللی پایداری پیش‌نویس استاندارد افشای پایداری 1 ”الزامات کلی افشای اطلاعات مالی مرتبط با پایداری“ را با هدف کسب نظرات و پیشنهادهای افراد ذینفع و ذی‌علاقه جامعه منتشر کرد؛ و متعاقبا، متن نهایی این استاندارد در مجمع عمومی مورخ 30 تیر 1403 سازمان حسابرسی به تصویب رسید و از ابتدای سال 1405 لازم‌الاجرا شد.
این استاندارد علاوه بر آنکه باید برای حسابداری كمكهای بلاعوض دولت و سایر اشكال كمكهای دولتی بكار گرفته شود؛ همچنین می‌تواند به عنوان بهترین الگوی عمل حسابداری كمكهای بلاعوض و سایر اشكال كمك دریافتی از منابع غیردولتی نیز مورد استفاده قرار گیرد.
مبنای تعهدی حسابداری و گزارشگری مالی با آنکه در مقایسه با مبنای نقدی، تصویر دقیق‌تری از عملکرد مالی و وضعیت مالی واحدهای تجاری ارائه می‌دهد؛ ولی به دلیل مجاز دانستن اعمال قضاوت و برآوردهای حسابداری بعضا قابل توجه توسط مدیران واحدهای تجاری، عملا مقایسه‌پذیری عملکرد مالی و وضعیت مالی واحدهای تجاری با گذشته خود و دیگر واحدهای تجاری را مخدوش می‌کند. از سوی دیگر، مبنای نقدی حسابداری و گزارشگری مالی با آنکه در مقایسه با مبنای تعهدی تصویری نادقیق از عملکرد مالی و وضعیت مالی واحدهای تجاری ارائه می‌دهد؛ ولی به دلیل حذف آثار بکارگیری رویه‌های مختلف حسابداری در معاملات و رویدادهای یکسان و همچنین عدم تاثیرپذیری از برآوردهای حسابداری، قابلیت مقایسه گزارشگری نتایج عملیات واحدهای تجاری مختلف را بهبود می‌بخشد.
صورت جریانهای نقدی یکی از سودمندترین منابع اطلاعاتی واحدهای تجاری است. ولی به دلیل آشنایی ناکافی اغلب استفاده‌کنندگان صورتهای مالی با ویژگیهای منحصر به فرد آن عمدتا مورد غفلت واقع می‌شود. همانطور که در استاندارد حسابداری 2 «صورت جریانهای نقدی» (مصوب 1397) نیز تصریح شده است، اطلاعات جریانهای نقدی، قابلیت مقایسه گزارشگری نتایج عملیات واحدهای تجاری مختلف را بهبود می‌بخشد. زیرا، آثار بکارگیری رویه‌های مختلف حسابداری در معاملات و رویدادهای یکسان را حذف می‌کند. این در واقع، برجسته‌ترین ویژگی صورت جریانهای نقدی، و احتمالا دلیل اصلی طراحی این صورت مالی از سوی نهاد استانداردگذار است.
دکتر محسن قاسمی دبیرکل پیشین انجمن حسابداران خبره ایران (از 1392 تا 1400)، سردبیر پیشین مجله حسابدار (از 1397 تا 1400)، مدیر اسبق امور ناشران بورس اوراق بهادار تهران (1385 تا 1389)، مدیر سرمایه‌گذاری اسبق کارگزاری بانک ملی ایران (1390 تا 1391)، و مدیر حسابرسی داخلی اسبق تامین سرمایه امین (از 1391 تا 1392) است. وی دانش‌آموخته حسابداری از دانشگاه علامه طباطبایی است، و بیش از بیست سال تجربه در زمینه‌های متنوع بورس، حسابداری، گزارشگری مالی و موضوعات مرتبط آنها دارد. از وی دهها مقاله، یادداشت، کتاب، و مصاحبه بر جا مانده است که فهرست کامل آنها به صورت متمرکز و یکجا در پیوستهای کتاب «انجمن حسابداران خبره ایران در آخرین دهه قرن؛ گفتگو با محسن قاسمی، دبیرکل انجمن (از 1392 تا 1400)» ارائه شده است. این کتاب به همت علی مجد در قالب گفتگویی تفصیلی در فروردین 1400 تنظیم و نسخه الکترونیکی آن با اجازه ناشر به صورت عمومی منتشر و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است (از اینجا دانلود کنید).
