این استاندارد هم جزو اولین مجموعه استانداردهایحسابداری که از ابتدای سال 1380 در ایران لازمالاجرا شدند؛ ولی بعد از تغییرات گسترده استانداردهای حسابداری در ایران (از سال 1398) نسخه تجدیدنظرشده این استاندارد از مهر 1400 جایگزین نسخه قبلی و لازمالاجرا شد.
ایـن استاندارد هم جزو اولین مجموعه استانداردهای حسابداری که از ابتدای سال 1380 در ایران لازمالاجرا شدند؛ و طی سالهای گذشته تغییری نداشتند. ولی با توجه به اینکه اواخر اردیبهشت 1403 پیشنویس «استاندارد حسابداری 44 اجارهها» توسط سازمان حسابرسی منتشر شده و قراره بعد از تصویب نهایی از ابتدای 1405 لازمالاجرا بشه؛ استاندارد حسابداری 21 صرفا تا پایان 1404 لازمالاجراست.
این استاندارد، باید توسط تمام واحدهای تجاری بکار گرفته شود که دارای کنترل مشترک یا نفوذ قابل ملاحظه بر سرمایهپذیر هستند. به عبارت دیگر، هدف این استاندارد، تجویز نحوه حسابداری سرمایهگذاری در واحدهای تجاری وابسته و تعیین الزامات بکارگیری روش ارزش ویژه در حسابداری سرمایهگذاری در واحدهای تجاری وابسته و مشارکتهای خاص است.
استاندارد حسابداری 19 ترکیبهای تجاری با هدف هماهنگی بیشتر با استانداردهای بینالمللی حسابداری و بهبود استاندارد قبلی، در تیرماه 1385 توسط مجمع عمومی سازمان حسابرسی مصوب و جایگزین ویرایش اولیه این استاندارد شد. الزامات این استاندارد در مورد صورتهای مالی که دوره مالی آنها از یکم فروردین 1385 و تا پیش از یکم فروردین 1400 آغاز میشد لازمالاجرا بود. ولی با لازمالاجرا شدن استاندارد حسابداری 38 ترکیبهای تجاری (از 1400) استاندارد حسابداری 19 کنار گذاشته شد.
هدف این استاندارد، تجویز الزامات حسابداری و افشا در ارتباط با سرمایهگذاری در واحدهای تجاری فرعی، مشارکتهای خاص و واحدهای تجاری وابسته، هنگام تهیه صورتهای مالی جداگانه توسط واحد تجاری است.
ویرایش فعلی استاندارد حسابداری 17 داراییهای نامشهود، با هدف هماهنگی بیشتر با استانداردهای بینالمللی حسابداری و بهبود استاندارد قبلی، در تاریخ 30 تیر 1386 توسط مجمع عمومی سازمان حسابرسی مصوب، و جایگزین ویرایش قبلی این استاندارد و همچنین استاندارد حسابداری 7 حسابداری مخارج تحقیق و توسعه شد؛ و الزامات آن در مورد صورتهای مالی که دوره مالی آنها از یکم فروردین 1386 و پس از آن آغاز میشود، لازمالاجراست.
یک واحد تجاری ممکن است معاملاتی به ارز انجام دهد؛ یا دارای عملیات خارجی باشد؛ یا صورتهای مالی خود را به ارز ارائه کند. هدف این استاندارد، تجویز چگونگی انعکاس معاملات ارزی و عملیات خارجی در صورتهای مالی واحد تجاری و همچنین نحوه تسعیر صورتهای مالی به واحد پول گزارشگری است. موضوعات اصلی استاندارد این است که از چه نرخی برای تسعیر استفاده شود و آثار تغییر در نرخ ارز، چگونه در صورتهای مالی گزارش شود.
این استاندارد به نحوه حسابداری سرمایهگذاریها و الزامات افشای اطلاعات مربوط میپردازد. حسابداری سرمایهگذاری در همه واحدهای تجاری باید طبق الزامات این استاندارد انجام شود. این استاندارد با اینکه نحوه حسابداری سرمایهگذاری در واحدهای تجاری فرعی و وابسته و مشارکتها در صورتهای مالی تلفیقی و مجموعه را تعیین نمیكند؛ ولی درباره حسابداری این سرمایهگذاریها در صورتهای مالی جداگانه واحد تجاری سرمایهگذار كاربرد دارد. مگر در مواردی كه در استانداردهای حسابداری مربوط به سرمایهگذاری در واحدهای تجاری فرعی و وابسته و مشارکتها نحوه عمل دیگری تجویز شده باشد.
در راستای پروژه همگرایی استانداردهای حسابداری ایران و استانداردهای بینالمللی گزارشگری مالی (IFRS)، از ابتدای سال 1398 استاندارد حسابداری 1 «ارائه صورتهای مالی» (تجدیدنظرشده 1397 - مطابق IAS1) و استاندارد حسابداری 34 «رویههای حسابداری، تغییر در برآوردهای حسابداری و اشتباهات» (مصوب 1397 - مطابق IAS8) لازمالاجرا و جایگزین ویرایش قبلی استاندارد حسابداری 1 «ارائه صورتهای مالی» (مصوب 1379)، استاندارد حسابداری 6 «گزارش عملکرد مالی» (مصوب 1379) و استاندارد حسابداری 14 «نحوه ارائه داراییهای جاری و بدهیهای جاری» (مصوب 1379) شد.
دکتر محسن قاسمی دبیرکل پیشین انجمن حسابداران خبره ایران (از 1392 تا 1400)، سردبیر پیشین مجله حسابدار (از 1397 تا 1400)، مدیر اسبق امور ناشران بورس اوراق بهادار تهران (1385 تا 1389)، مدیر سرمایهگذاری اسبق کارگزاری بانک ملی ایران (1390 تا 1391)، و مدیر حسابرسی داخلی اسبق تامین سرمایه امین (از 1391 تا 1392) است. وی دانشآموخته حسابداری از دانشگاه علامه طباطبایی است، و بیش از بیست سال تجربه در زمینههای متنوع بورس، حسابداری، گزارشگری مالی و موضوعات مرتبط آنها دارد. از وی دهها مقاله، یادداشت، کتاب، و مصاحبه بر جا مانده است که فهرست کامل آنها به صورت متمرکز و یکجا در پیوستهای کتاب «انجمن حسابداران خبره ایران در آخرین دهه قرن؛ گفتگو با محسن قاسمی، دبیرکل انجمن (از 1392 تا 1400)» ارائه شده است. این کتاب به همت علی مجد در قالب گفتگویی تفصیلی در فروردین 1400 تنظیم و نسخه الکترونیکی آن با اجازه ناشر به صورت عمومی منتشر و در دسترس علاقهمندان قرار گرفته است (از اینجا دانلود کنید).