الزامات اصلی این استاندارد عبارتست از: الف) منظور از رویدادهای پس از دوره گزارشگری (یا رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه (سابق!) چیست؟ و ب) صورتهای مالی از بابت کدام گروه از رویدادهای پس از دوره گزارشگری باید تعدیل شود (تعریف رویدادهای تعدیلی)؟ و از بابت کدام رویدادهای پس از دوره گزارشگری نباید تعدیل شود (تعریف رویدادهای غیرتعدیلی)؟

   پیشینه  

در نخستین مجموعه از استانداردهای حسابداری لازم‌الاجرا در ایران (لازم‌الاجرا از ابتدای سال 1380) استاندارد حسابداری 5 با همین عنوان فعلی، یعنی «رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه» مصوب و لازم‌الاجرا شد. ولی، متعاقبا در سال 1384 با هدف هماهنگی بیشتر با استانداردهای بین‌المللی حسابداری (IAS 10) و بهبود استاندارد قبلی مورد تجدیدنظر قرار گرفت. این ویرایش، از ابتدای سال 1385 تا کنون لازم‌الاجراست. (پیشینه استانداردگذاری حسابداری در ایران)

تغییر اصلی ویرایش فعلی نسبت به ویرایش اولیه، مربوط به سود سهام پیشنهادی و سود سهام مصوب است که در بندهای 10 و 11 ویرایش جدید مقرر شده است. طبق الزامات مقرر در این بندها، بر خلاف ویرایش اولیه استاندارد، سود سهام مصوب بعد از تاریخ ترازنامه یا سود سهام پیشنهادی، به‌عنوان بدهی در تاریخ ترازنامه شناسایی نمی‌شود.

دانلود فایل word  |  دانلود فایل pdf  |  ویدئوی آموزشی استاندارد 5

   اصلاح مورد نیاز در عنوان استاندارد  

در پی تجدیدنظر استاندارد حسابداری 1 «ارائه صورتهای مالی» در سال 1397 (که از ابتدای سال 1398 لازم‌الاجراست) عنوان ترازنامه به صورت وضعیت مالی تغییر یافته است. از این رو، عنوان استاندارد 5 نیز طبعا نیازمند اصلاح است. با این حال، از آنجا که عنوان استاندارد بین‌المللی حسابداری 10 رویدادهای پس از دوره گزارشگری است؛ در صورت تجدیدنظر ویرایش فعلی استاندارد 5 در آینده، عنوان آن به احتمال قریب به یقین به رویدادهای پس از دوره گزارشگری تغییر خواهد یافت. به عبارت دیگر، اصلاح عنوان استاندارد به رویدادهای بعد از تاریخ صورت وضعیت مالی بسیار دور از انتظار است.

   هدف استاندارد  

هدف این استاندارد تعیین دو گروه الزامات زیر است:

• مواردی که صورتهای مالی بابت رویدادهای پس از دوره گزارشگری (بعد از تاریخ ترازنامه) تعدیل می‌شود، و
• افشای اطلاعات درباره رویدادهای پس از دوره گزارشگری (بعد از تاریخ ترازنامه).

همچنین، طبق این استاندارد اگر رویدادهای پس از دوره گزارشگری (بعد از تاریخ ترازنامه) بیانگر نامناسب بودن بکارگیری فرض تداوم فعالیت باشد، واحد تجاری نباید صورتهای مالی خود را بر مبنای تداوم فعالیت تهیه کند.

   تعاریف  

دو اصطلاح اصلی مورد استفاده در این استاندارد با معانی مشخص زیر بکار رفته است:

• رویدادهای پس از دوره گزارشگری (بعد از تاریخ ترازنامه):رویدادهای مطلوب و نامطلوبی است که بین تاریخ پایان دوره گزارشگری و تاریخ تأیید صورتهای مالی رخ می‌دهد. این رویدادها را می‌توان به دو گروه طبقه‌بندی کرد:

1. رویدادهای تعدیلی پس از دوره گزارشگری (بعد از تاریخ ترازنامه): رویدادهایی که شواهدی در‌باره شرایط موجود در پایان دوره گزارشگری فراهم می‌کند (بنابراین، مانده‌های پایان دوره گزارشگری از بابت شناسایی اثرات آنها نیازمند تعدیل است؛ یا نیازمند شناسایی اقلامی است که قبلا شناسایی نشده است)، و
2. رویدادهای غیرتعدیلی پس از دوره گزارشگری (بعد از تاریخ ترازنامه): رویدادهایی که بیانگر شرایط ایجاد شده بعد از پایان دوره گزارشگری است (بنابراین، مانده‌های پایان دوره گزارشگری از بابت شناسایی اثرات آنها نیازمند تعدیل نیست)،

• تاریخ تأیید صورتهای مالی: تاریخی است که مدیریت، صورتهای مالی را به‌طور رسمی و برای آخرین بار به‌منظور انتشار، تأیید می‌کند. تاریخ تأیید صورتهای مالی تلفیقی، تاریخی است که صورتهای مالی یاد شده توسط مدیریت واحد تجاری اصلی به‌منظور انتشار تأیید می‌شود.

   درباره این استاندارد چه الزاماتی را باید آموزش ببینیم؟  

از جمله پرسشهای مهمی که پس از آموزش این استاندارد باید قادر به پاسخگویی آنها باشیم، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بازه زمانی «پس از دوره گزارشگری» منتهی به چه تاریخی است؟
• تاریخ تأیید صورتهای مالی چه مقطع زمان است؟ (در واحدهای تجاری انفرادی و گروه‌ها)
• چرا تاریخ تأیید صورتهای مالی و اسامی تأییدکنندگان آن باید افشا شود؟
• منظور از رویدادهای پس از دوره گزارشگری چیست؟
• دو گروه اصلی رویدادهای پس از دوره گزارشگری کدامند؟
• مانده‌های پایان دوره گزارشگری از بابت شناسایی اثرات کدام گروه از رویدادهای پس از دوره گزارشگری نیازمند تعدیل؛ یا نیازمند شناسایی اقلامی است که قبلا شناسایی نشده است؟
• از بابت کدام گروه از رویدادهای پس از دوره گزارشگری نباید مانده‌های پایان دوره گزارشگری تعدیل شود؟
• نمونه‌های متداول رویدادهای تعدیلی پس از دوره گزارشگری کدامند؟
• نمونه‌های متداول رویدادهای غیرتعدیلی پس از دوره گزارشگری کدامند؟
• از رویدادهای زیر کدامیک تعدیلی و کدامیک غیرتعدیلی هستند:
  • حل و فصل یک دعوای حقوقی پس از دوره گزارشگری که وجود تعهد فعلی واحد تجاری در پایان دوره گزارشگری را تأیید می‌کند.
  • اطلاعات دریافتی پس از دوره گزارشگری مبنی بر کاهش ارزش یک دارایی در پایان دوره گزارشگری
  • ورشکستگی یک مشتری پس از دوره گزارشگری
  • فروش موجودی کالا پس از دوره گزارشگری
  • مشخص شدن بهای تمام شده داراییهای خریداری شده یا عواید حاصل از فروش داراییها پس از دوره گزارشگری
  • در مواردی که معاملات آنها قبل از پایان دوره گزارشگری انجام شده است
  • تعیین مبلغ پرداختهای مربوط به مشارکت در سود یا پاداش پس از دوره گزارشگری در مواردیکه واحد تجاری در پایان دوره گزارشگری تعهد فعلی قانونی یا عرفی برای چنین پرداختهایی در نتیجه رویدادهای قبل از تاریخ مذکور داشته باشد.
  • پیشنهاد یا تصویب سود سهام پس از  پایان دوره گزارشگری
  • تصویب سود سهام شرکتهای فرعی و وابسته برای دوره یا دوره‌‌های قبل از دوره گزارشگری شرکت اصلی یا همزمان با آن
  • دریافت خسارت از بیمه یا مشخص‌شدن مبلغ آن بابت ادعاهای خسارتی که در پایان دوره گزارشگری در مرحله مذاکره بوده است.
  • کشف موارد تقلب یا اشتباه که حاکی از نادرست بودن صورتهای مالی است.
  • روند نامطلوب نتایج عملیات و وضعیت مالی پس از دوره گزارشگری
  • کاهش ارزش بازار سرمایه‌گذاریها
• در مواردیکه رویدادهای غیرتعدیلی پس از دوره گزارشگری بااهمیت هستند تکلیف واحد تجاری چیست؟
• اگر پس از دوره گزارشگری، انحلال واحد تجاری یا توقف فعالیتهای آن توسط ارکان صلاحیتدار اعلام شود، یا واحد تجاری عملاً ناگزیر به انجام این امر شود، صورتهای مالی بر چه مبنایی باید تهیه شود؟

[برای دیدن ویدئو اینجا - یا بر روی تصویر بالا - کلیک کنید]

در سرفصل ششم از مجموعه کامل ویدئوهای آموزشی «استانداردهای حسابداری» (160 ویدئو مجموعا 82 ساعت) – که ویدئوی فوق هشت دقیقه منتخب از آن است - ضمن تبیین الزامات استاندارد حسابداری 5، در قالب مثالهای متعدد و متنوع نحوه بکارگیری این الزامات در شرایط واقعی آموزش داده شده است. علاقه‌مندان برای تهیه مجموعه کامل این ویدئوهای آموزشی میتوانند به این نشانی مراجعه کنند: oias.ir/is