هدف این استاندارد تجویز نحوه گزارشگری مالی و افشای مزایای بازنشستگی کارکنان در واحدهای تجاری است. ولی گزارشگری مالی طرحهای مزایای بازنشستگی کارکنان در دامنه كاربرد این استاندارد نیست (به استاندارد حسابداری 27 رجوع شود). همچنین، این استاندارد برای گزارشگری مالی مزایای پایان خدمت کارکنان نیز کاربرد ندارد.


از نظر این استاندارد، مزایای بازنشستگی کارکنان شامل مزایایی است که پس از بازنشستگی به کارکنان یا افراد تحت تکفل آنها اعطا می‌شود و ممکن است از طریق پرداخت نقدی یا ارائه کالاها یا خدمات، به طور مستقیم به کارکنان، همسر، فرزندان یا سایر افراد تحت تکفل آنها یا از طریق پرداخت به دیگران (نظیر شرکتهای بیمه) تسویه شود.

استاندارد ناشناخته!

استاندارد حسابداری 33 جزو ناشناخته‌ترین استانداردهای حسابداری در ایرانه. البته نه به‌خاطر بی‌توجهی یا کم‌توجهی بهش بلکه به‌خاطر اینکه ماهیتا با فضای کسب‌وکار و قوانین و مقررات ایران متفاوته. دلیل ناشناخته‌بودن این استاندارد در ایران اینه که:

  • اولا، دامنه کاربرد این استاندارد، نسبت به متناظر بین‌المللیش (IAS19) خیلی محدودتره. چون استاندارد بین‌المللی حسابداری 19 مزایای کارکنان (IAS19) به حسابداری و گزارشگری مالی همه مزایای کارکنان میپردازه؛ شامل، مزایای کوتاه‌مدت (دستمزد، حقوق، کمکهای تامین اجتماعی، مرخصی (سالانه و استعلاجی)، پاداش و مشارکت در سود، و مزایای غیرنقدی)، مزایای بازنشستگی (مستمری، پرداختهای یکجا، بیمه عمر، و خدمات درمانی)؛ سایر مزایای بلندمدت (مرخصی‌های بلندمدت با حقوق، مثلا، فرصت مطالعاتی، مزایای وفاداری بلندمدت، و مزایای ازکارافتادگی بلندمدت)؛ و مزایای پایان خدمت. در صورتیکه استاندارد حسابداری 33 فقط به مزایای بازنشستگی کارکنان محدود میشه.
  • ثانیا، طبق استاندارد حسابداری 33 (و IAS19) دو نوع طرح مزایای بازنشستگی کارکنان داریم: یک) طرحهای با کمک معین؛ و دو) طرحهای با مزایای معین. حسابداری طرحهای نوع اول بسیار ساده است، و همه حسابدارا بدون اینکه روحشون هم از الزامات این استاندارد خبردار باشه، دارند طبق اون عمل میکنند! در صورتیکه حسابداری طرحهای نوع دوم بسیار پیچیده است و نیاز به تخصص اکچوئری داره. ولی از خوش‌شانسی حسابدارای ایرانی، طرحهای مزایای بازنشستگی کارکنان اکثریت قریب به‌اتفاق واحدهای تجاری در ایران از نوع اوله (بدلیل قوانین کار و تامین اجتماعی)؛ که عرض کردم حسابداریش بسیار ساده است.