كاربرد این استاندارد در حسابداری موارد زیر الزامی است، مشروط بر اینكه به فعالیت كشاورزی مربوط باشد: الف) داراییهای زیستی، و ب) تولید كشاورزی در زمان برداشت.
جذابترین استاندارد حسابداری
اگه از من بپرسید جذابترین استاندارد حسابداری کدوم استاندارده؟ بدون اینکه لحظه‌ای فکر کنم میگم: استاندارد حسابداری 26 فعالیتهای کشاورزی چون ما در این استاندارد با موجودات زنده سر و کار داریم؛ اونم دوست‌داشتنی‌ترین موجودات زنده، یعنی گیاهان و حیوانات.
استاندارد قدیمی و بدون تغییر
استاندارد حسابداری 26 هم با اینکه در اولین مجموعه استانداردهای حسابداری لازم‌الاجرا در ایران نبود؛ ولی از سه سال بعدش (یعنی از سال 1383) تا الان بدون کوچکترین تغییری لازم‌الاجراست. این استاندارد ترجمه‌اییه از استاندارد بین‌المللی حسابداری 41 (IAS41) که آخرین استانداردیه که در سال 2000 توسط کمیته استانداردهای بین‌المللی حسابداری (IASC) - قبل از جایگزینیش با هیات استانداردهای بین‌المللی حسابداری (IASB) - مصوب و از ابتدای سال 2003 (وقتی که دیگه IASC با IASB جایگزین شده بود) لازم‌الاجرا شد. البته IAS41 طی سالهای گذشته سه بار (در سالهای 2008، 2014، و 2020) توسط IASB تجدیدنظر شده؛ ولی هنوز با IFRS جدیدی جایگزین نشده.
ابرصنعت کشاورزی
شاید در نظر اول، بعضیا وقتی به استاندارد حسابداری 41 (در ایران) و IAS41 (در سطح بین‌المللی) فکر میکنند؛ اینطور به ذهنشون برسه که این استاندارد جزو کم‌کاربردترین استانداردهای حسابداریه. ولی این تصور کاملا نادرسته! چون این استاندارد به ابرصنعت کشاورزی میپردازه. صنعتی که هم در ایران و هم در سطح بین‌المللی جزو بزرگترین و پرگردش‌ترین صنایع از نظر حجم و مبلغ فروش و سودآوری محسوب میشه.
به عنوان مثال، مجموع فروش محصولات کشاورزی طی سال 2020 یه مبلغ افسانه‌ای حدود 13.000 میلیارد دلار بود! برای اینکه بزرگی این مبلغ رو بهتر متوجه بشیم؛ کافیه اونو با مجموع فروش نفت خام به مبلغ 2.000 میلیارد دلار، خودرو به مبلغ 1.000 میلیارد دلار و ده فلز برتر (شامل، سنگ آهن، طلا، مس، آلومینیوم، نیکل، روی، نقره، مولیبدن، پالادیوم، و سرب) به مبلغ 1.000 میلیارد دلار مقایسه کنیم.
در ایران هم تعداد بسیار قابل‌توجهی از واحدهای تجاری در صنایع مختلف کشاورزی، شامل زراعت، باغداری، دامداری، ...، فعالیت میکنند؛ و از اینرو، مشمول رعایت الزامات استاندارد حسابداری 26 هستند.
دامنه کاربرد
یکی از مهمترین نکات درباره این استاندارد اینه که کدوم موضوعات کشاورزی در دامنه کاربرد این استاندارد قرار دارند. چون بسیاری از موضوعات هستند که بطور کلی ما اونها رو مرتبط با کشاورزی میدونیم؛ ولی در دامنه کاربرد استاندارد 26 قرار ندارند. بنابراین، اولین نکته بااهمیت درباره این استاندارد اینه که بدونیم:
کاربرد این استاندارد در حسابداری موارد زیر الزامیه، مشروط بر اینکه به فعالیت کشاورزی مربوط باشن:
- داراییهای زیستی، و
- تولیدات کشاورزی در زمان برداشت
یعنی، حسابداری موارد زیر علیرغم اینکه ممکنه مرتبط با کشاورزی به نظر برسه ولی در دامنه کاربرد این استاندارد قرار ندارند:
- زمین و سایر داراییهای ثابت فعالیت کشاورزی (مشمول استاندارد 11)
- داراییهای نامشهود فعالیت کشاورزی (مشمول استاندارد 17)
- تولیدات کشاورزی بعد از برداشت (مشمول استاندارد 8)
مثلا، فرایند فراوری انگور تا سرکه توسط باغدار پرورش‌دهنده انگور مشمول این استاندارد نیست (در دامنه کاربرد استاندارد 8 است). هرچند چنین فرایندهایی چون تا حدی با دگردیسی زیستی مشابه هستند، میتواند به‌طور منطقی و طبیعی فعالیت کشاورزی محسوب شوند. ولی در این استاندارد این قبیل فراوریها در تعریف فعالیت کشاورزی قرار نمیگیره.
الزامات اصلی استاندارد
- دامنه کاربرد و تعاریف اصطلاحات کشاورزی که بسیار هم مهم هستند
- شناخت و اندازه‌گیری داراییهای زیستی و محصولات کشاورزی در زمان برداشت
- ارائه و افشا در صورتهای مالی
دیدگاه خود را بنویسید