ویرایش جدید استاندارد حسابداری 16 «آثار تغییر در نرخ ارز» که به منظور همگرایی بیشتر با استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRS) – منطبق با استاندارد بین‌المللی حسابداری 21 (IAS21) – در سال 1400 مورد تجدیدنظر قرار گرفت؛ از ابتدای سال 1401 در مورد همه صورتهای مالی که دوره مالی آنها از تاریخ ابتدای فروردین 1401 و بعد از آن آغاز می‌شود، لازم‌الاجرا است.
این استاندارد طی بیش از دو دهه گذشته (از سال 1377) که از آغاز استانداردگذاری حسابداری در ایران توسط سازمان حسابرسی می‌گذرد، یکی از چالش‌برانگیزترین استانداردهای حسابداری ایران بوده است. تا بدان جا که منتقدان استانداردگذاری حسابداری توسط سازمان حسابرسی (به عنوان یکی از سازمانهای زیرمجموعه وزارت امور اقتصادی و دارایی) همواره از موارد عدم انطباق با اهمیت و بحث‌برانگیز این استاندارد نسبت به استانداردهای بین‌المللی (IAS21) به عنوان یکی از مشهودترین مصادیق اعمال نفوذ دولت در فرایند استانداردگذاری حسابداری یاد می‌کنند.
نحوه نامتعارف شناسایی تفاوتهای تسعیر اقلام پولی ارزی
همه چیز به نحوه شناسایی تفاوتهای تسعیر اقلام پولی ارزی برمی‌گردد. طبق استاندارد بین‌المللی حسابداری 21 (IAS21)، به جز یک مورد استثناء (درباره تفاوتهای تسعیر ناشی از یک قلم پولی که بخشی از خالص سرمایه‌گذاری واحد گزارشگر در عملیات خارجی را تشکیل می‌دهد)، همه تفاوتهای تسعیر اقلام پولی ارزی باید در سود یا زیان دوره وقوع شناسایی شود. ولی طبق استاندارد حسابداری 16 ایران (علاوه بر آن یک مورد استثناء IAS21) در سه مورد استثناء دیگر نیز (که به زعم منتقدان استانداردگذاری حسابداری توسط سازمان حسابرسی در اثر اعمال نفوذ دولت در این استاندارد گنجانده شده است) واحدهای تجاری از شناسایی بخشهایی قابل توجه و بعضا هنگفت از تفاوتهای تسعیر اقلام پولی ارزی در سود یا زیان دوره وقوع منع شده‌اند. بدین ترتیب، در مقاطع زمانی که ارزش پول ملی ایران (ریال) با کاهش‌های شدید و پی در پی مواجه می‌شود – مشابه یک دهه اخیر – بکارگیری الزامات متفاوت استاندارد حسابداری 16 ایران و IAS21 منجر به گزارش مبالغ بسیار متفاوت در نتایج عملکرد و وضعیت مالی یک واحد تجاری می‌شود.
در مجموعه ویدئوهای آموزشی «حسابداری تسعیر ارز» (راهنمای بکارگیری استاندارد حسابداری 16 آثار تغییر در نرخ ارز – تجدیدنظرشده 1400) علاوه بر تشریح الزامات استاندارد حسابداری 16 ایران و IAS21 در ارتباط با تسعیر معاملات ارزی، تسعیر صورتهای مالی، و تسعیر عملیات خارجی، نحوه بکارگیری این الزامات در عمل در قالب حل مثالهای عددی متعدد و متنوع در اکسل (Excel) آموزش داده شده است.
فهرست موضوعات
این مجموعه ویدئوهای آموزشی شامل نه (9) ویدئو، مجموعا به مدت پنج ساعت، به شرح زیر است:
- اپیزود (1): هدف و دامنه استاندارد / تعاریف / الزامات تعیین واحد پول عملیاتی
- اپیزود (2): خلاصه رویکرد استاندارد
- اپیزود (3.1): نحوه تسعیر معاملات ارزی / شناخت اولیه / گزارشگری پس از شناخت اولیه / اقلام پولی و اقلام غیرپولی (تعریف و مصادیق)
- اپیزود (3.2): انواع نرخ ارز / مثالهای عددی شناخت اولیه و گزارشگری پس از شناخت اولیه / قاعده کلی نحوه شناخت تفاوت تسویه و تسعیر اقلام پولی ارزی (همراه با مثال)
- اپیزود (3.3): سه استثنای نحوه شناخت تفاوت تسویه و تسعیر اقلام پولی ارزی (موارد عدم انطباق با IAS21) همراه با مثالهای عددی در اکسل
- اپیزود (3.4): استثناء چهارم نحوه شناخت تفاوت تسویه و تسعیر اقلام پولی ارزی (مورد منطبق با IAS21) (تنها مصداق تعدیل تجدید طبقه بندی در استانداردهای حسابداری ایران) همراه با مثالهای عددی در اکسل
- اپیزود (3.5): نحوه شناخت تفاوت تسویه و تسعیر اقلام غیرپولی ارزی / تسعیر موجودی مواد و کالا و کاهش ارزش داراییها همراه با مثالهای عددی در اکسل / الزامات تغییر واحد پول عملیاتی
- اپیزود (4): نحوه تسعیر صورتهای مالی (سه حالت مختلف) همراه با مثالهای عددی در اکسل
- اپیزود (5): نحوه تسعیر عملیات خارجی (دو حالت مختلف) همراه با مثالهای عددی در اکسل
دیدگاه خود را بنویسید