بله؛ این سوال را بارها و بارها از من پرسیده‌اند. اتفاقا رمز موفقیت حرفه‌ایگری در حسابداری ایران و توسعه موفقیت‌آمیز گواهینامه‌های حرفه‌ای در ایران در پاسخ دادن درست و دقیق و مستدل به این سوال مهم است. به همین دلیل، در تعطیلات نوروز امسال، در قالب یک یادداشت، به طور مفصل به این موضوع پرداختم[1]. البته قبلا هم در قالب مقالات و میزگردهای متعددی که در مجله حسابدار داشتیم به این موضوع پرداخته بودم[2]. ولی در یادداشت اخیر این موضوع را منسجم‌تر تبیین کرده‌ام. همانطور که در این یادداشت ذکر کرده‌ام، بعضی از خدمات حرفه‌ای از چنان تاثیر و حساسیت بالایی بر منافع عمومی برخوردارند که فقط افراد مجاز (دارای مجوز یا پروانه کار) می‌توانند آن خدمات را ارائه کنند. از بین خدمات متنوع حسابداران در زمینه‌های تخصصی مختلف فقط ارائه خدمات اطمینان‌بخشی در زمره این نوع خدمات قرار دارند. در ایران، دو گروه کلی خدمات اطمینان‌بخشی از سوی حسابداران حرفه‌ای ارائه می‌شود: نخست، خدماتی که از سوی حسابداران رسمی ارائه می‌شود؛ و دوم، خدماتی که کارشناسان رسمی دادگستری ارائه می‌کنند. از این رو، قانونگذار در فرایند تشخیص صلاحیت افراد مجاز به ارائه این خدمات حرفه‌ای ورود می‌کند. یعنی هم بر فرایند تشخیص صلاحیت آنان نظارت می‌کند؛ و هم به این گواهینامه‌های حرفه‌ای اعتبار قانونی می‌دهد. چون در ارائه این خدمات حرفه‌ای پای منافع عمومی مطرح است. ولی در سایر زمینه‌های تخصصی حسابداری، نه در ایران و نه در کشورهای دیگر، قانونگذار بر فرایند اعطای گواهینامه‌های آنها نظارت نمی‌کند؛ و به آنها اعتبار قانونی هم نمی‌دهد. مثلا، در امریکا، انگلستان و سایر کشورهای جهان نیز، همانند ایران، قانونگذار هم بر فرایند اعطای گواهینامه حسابدار رسمی نظارت می‌کنند؛ و هم به این گواهینامه‌ها اعتبار قانونی می‌دهند. ولی در هیچ کشور جهان نمونه‌ای را پیدا نمی‌کنید که قانونگذار مثلا بر فرایند اعطای گواهینامه حسابدار مدیریت خبرهنظارت ‌کند؛ و به این گواهینامه‌‌ها اعتبار قانونی بدهد. سایر گواهینامه‌های حرفه‌ای در سایر زمینه‌های تخصصی حسابداری هم اینچنین هستند.

[1]- یادداشت گواهینامه صلاحیت حرفه‌ای در حسابداری: چرایی و چگونگی، محسن قاسمی، نوروز 1400، را ببینید. اینستاگرام، لینکداین.

[2]- به پیوست (11): مطالب مربوط به ترویج حرفه‌ایگری در حسابداری ایران مراجعه کنید.